Şəkərli diabet artıq uzun illərdir ki, ölümcül xəstəlik sayılmır. Amma bu xəstəliyin özü yox, fəsadları təhlükəlidir. Müxtəlif üsullarla şəkərli diabetin fəsadlarını minimuma endirmək və ya tam neytrallaşdırmaq mümkündür. Əgər şəkərli diabet xəstəliyi ilkin mərhələdə aşkar edilibsə, bunu etmək asandır.
İstənilən adam bu xəstəliyə yoluxa bilər. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının statistikasına əsasən artıq dünyada şəkərli diabet xəstlərinin sayı artır. Təəssüflər olsun ki, şəkərli diabet dünya əhalisinin ölümünə səbəb olan ilk on xəstəlik siyahısına daxildir. Bu xəstəlik ölüm sayına görə ürək-damar xəstəlikləri və xərçəngin bir neçə növündən geri qalır. əslində isə statistikanı gözəçarpan dərəcədə azaltmaq mümkündür. Diabetli şəkər xəstəliyini idarə edərək ona qalib gəlmək olar.
Şəkərli diabetin simptomları
Diabet xəstəliyinə gəldikdə, onun elə də simptomu yoxdur. Xüsusən də xəstəliyin ilkin mərhələsi və 2-ci növ şəkərli diabet xəstəliyi zamanı simptomlar yoxdur. Bu səbəbdən də həkimlər bu tip xəstəlikləri “sakit qatillər” adlandırırlar.
Beləcə, diabet bir neçə il simptomsuz davam edir, bir çoxları öz xəstəliyindən heç şübhələnmir. Bu xəstəlik barədə ya təsadüfən tibbi müəssisələrdə, ya da şəkərli diabetin ilk təsirləri üzə çıxanda bilinir. Susuzluq və tez-tez sidiyə getmə, arıqlamaq, yorğunluq-bunlar şəkərli diabetin ağırlaşmasıdır.
Müntəzəm olaraq qandan diabet üçün analiz verin. Çünki qanda qlükozanın səviyyəsinin müəyyən edilməsi şəkərli diabet xəstəliyinin olub-olmamasını təyin edən yeganə üsuldur. Şəkərin miqdarını qlyukometr adlı tibbi cihazla ölçmək mümkündür. Bu aləti istənilən aptekdə tapmaq mümkündür.
Əgər acqarına verilən qan analizində qlükozanın səviyyəsi 7 mmol və ya günün istənilən vaxtı yeməkdən sonra 11 mmol-dursa, deməli siz şəkərli diabetsiniz.
Birincisi, başlanğıc üçün kökəlməmək kifayətdir. Bədənin normal çəkisi olanda şəkərli diabetin inkişaf riski piylənmədə olan riskdən aşağıdır.
Bu məsələdə mərkəzi piylənmə, yəni qarın çıxartma xüsusən təhlükəlidir. Mərkəzi piylənmə çox asanlıqla müəyyən edilir. Bunun üçün bel ətrafını ölçmək lazımdır. Kişilərdə bel ətrafı 94 sm, qadınlarda isə 80 sm olanda artıq piylənmə hesab edilir. Bu zaman boy ölçüsü faktoru nəzərə alınmır.
İkincisi, gündəlik fiziki aktivliyə diqqət yetirin. Az hərəkətli həyat tərzi hüceyrə reseptorlarının aktivliyini aşağı salır. Bu hüceyrələr isə qlükozanın sovrulması prosesində iştirak edirl.
Üçüncüsü, doyunca yatmaq lazımdır. Qanda şəkəri azaldan yuxu vaxtı sutka ərzində 5-8 saatdır.
Eyni zamanda siqaret çəkməyi tərgitmək də vacibdir. Nikotin hüceyrə reseptorlarına mənfi təsir edir və hüceyrə reseptorları insulinə qarşı zəifləyir. Bu zaman isə hüceyrələr daha az qlükoza sovururlar və qlükoza qanın tərkibində qalır.
Beləcə, diaqnoz qoyuldu-şəkərli diabet. Müalicəyə başlamaq lazımdır. Amma öncə düşünək, diabeti müalicə etməsək və ya vaxtında diaqnoz qoyulmasa, nələrə səbəb ola bilər?
Qanda şəkərin miqdarı artanda bütün maddələr mübadiləsi pozulur. İlk olaraq qanla yaxşı təmin olunmağa ehtiyac duyan orqanlar ziyan çəkir. Şəkərli diabetin əsas hədəfi qara ciyər, dəri, göz və ürəkdir. Bu orqanlara zərbə xarakterik fəsadlarla müşayət olunur.
Şəkərli diabetin müalicəsi
Şəkərli diabetin müalicəsi yoxdur. Dünyada qanda şəkərin miqdarına təsir edən bir sıra dərmanlar ixtira olunub. Amma təkcə medikamentoz müalicəyə ümid etmək düzgün deyil. Effektiv müalicə həyat tərzini dəyişməklə bağlı kompleks tədbirlərlə mümkündür. Əlavə olaraq isə təbii ki, tibbi preparatlar da lazımdır.
Şəkərli diabetin müalicə məqsədi qanda qlükoza midarını normal səviyyədə saxlamaq, nə azalma, nə də artmasına imkan verməməkdir. Diabetlə mübarizədə əsas üç qayda var. Bu, düzgün qidalanma, fiziki aktivlik və dərman preparatlarıdır.
Sağlam olun!
